6 Ekim 2008 Pazartesi, 03:51 EKONOMİ
DÜNYANIN ÜNLÜ MARKALARI KRİZ KURBANI, TÜRK ŞİRKETLERİ DAYANIYOR
Kriz dünya devlerinin piyasa değerini eritince, taşlar yerinden oynadı. Türk şirketleri Akbank ve Turkcell artık ABD’li Ford, GM ve Harley Davidson ile
İngilizler’in efsane markası Rolls Royce’dan daha değerli
Dünya ekonomisini yerle bir eden kriz, uluslararası şirketler liginde de dengeleri değiştiriyor. Gözler ABD’deki mortgage ve finans piyasası ile cuma günü Başkan Bush tarafından imzalanan kurtarma planına çevrilmişken, Batı ekonomisinin sembol markalarının değerleri borsalardaki son düşüşlerle birlikte mum gibi erimeye başladı. Bir zamanlar Türk yatırımcıların yanlarına bile yaklaşamadığı dünya devlerinin fiyatları İMKB’de işlem gören şirketlerin altına geriledi. Akbank, Turkcell, Türk Telekom ve İş Bankası gibi Türk devleri artık gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden daha yüksek değere sahip.
ROLLS ROYCE’TAN DEĞERLİLER
14 milyar dolarlık Akbank ve 13.6 milyar dolarlık Turkcell, ABD’li GAP, Ford Motors, Sara Lee, Harley Davidson ve General Motors gibi devlerin önüne geçti. İngiltere’nin efsane markası Rols Royce, Alman panzerleri Commerzbank, Adidas, Luftansa, MAN, Japon mucizesi Bridgestone, Nikon, Panasonic ve Mazda, Türk devlerinden daha düşük fiyatlarla işlem görüyor. Bu değişimde en önemli etken Türk firmalarının kriz sırasındaki düşüşe daha dayanıklı çıkması. Dünya çapında isim yapmış uluslararası markaların değerlerinde son bir yılda yaşanan düşüş yüzde 50’lere ulaştı. Hatta bazı şirketler bir yıl içinde değerlerinin yüzde 70’inden fazlasını kaybetti.
KRİZ BOYUT DEĞİŞTİRİYOR
PİYASA değerleri bugüne kadar gösterdikleri faaliyetler ve marka bilinirliliğine göre ‘kelepir’ düzeye düşen şirketler, dünya piyasalarındaki krizin önümüzdeki dönemde alacağı boyutun da bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Her şeyden önce söz konusu firmaların çoğu kriz sırasında ‘toksik atık’ olarak nitelenen türev mortgage tahvillerini alıp büyük zararlar yazan finans şirketleri değil. Daha çok tüketime ve lükse yönelik hizmet veren reel sektör firmaları. Bu şirketlerin hisselerindeki gerileme mali krizin uzun süreceğinin sinyali olarak değerlendiriliyor. Krizin önümüzdeki aylardan itibaren tüketici talebini ve reel sektörü vurması bekleniyor.
Melekler de kurtaramadı
İç giyim markası Victoria’s Secret’in borsa değeri yüzde 27.6 düştü.
Küresel piyasaları çalkalayan kriz lüks tüketimin simgesi isimleri de etkiliyor. İç giyimin dünyaca ünlü markası Victoria’s Secret’in üreticisi Ltd Brands de borsalardaki düşüşten payını alanlardan. Victoria’s Secret dışında Lazenza, Both&Body Works ve Bigelow gibi üst sınıf markaların sahibi olan Ltd Brands’in hisseleri yüzde 27.6 düştü. Piyasa değeri 5.4 milyar dolara indi. Kolay kazanılan parayla harcamada limit tanımayan Wall Street bankacılarının pahalı hediyeleri arasında yer alan diğer markalarda da hızlı düşüş var. Örneğin Polo Ralph Lauren yüzde 24, mücevher devi Tiffany yüzde 41.5 düştü.
Küresel kriz sonunda ‘kızkardeşler’e de uğradı
KRİZE yüksek petrol fiyatları sayesinde uzun süre direnen dev enerji şirketleri de sonunda düşüşlerden etkilenmeye başladı. ‘7 kızkardeşler’ olarak adlandırılan petrol şirketlerinden dördünün hisselerinde özellikle geçen hafta önemli düşüşler görüldü. ABD’li Exxon Mobil’in piyasa değeri yüzde 14.5 düşüşle 405 milyar dolara indi. Bir başka ABD’li dev Chewron yüzde 11.6 kaybetti ve toplam değeri 163 milyar dolara indi. Royal Dutch Shell ise yüzde 13 kayıpla işlem görmeye başladı.
Piyasalar ‘sıfırcı hoca’lardan intikam aldı
VERDİKLERİ notlar nedeniyle Türkiye’de ‘sıfırcı hoca’ olarak bilinen ve sık sık Türk ekonomisiyle ilgili olumsuz açıklamalarda bulunan kredi derecelendirme şirketleri Moody’s ve S&P’nin durumu hiç de iç açıcı değil. Hiçbir otorite tarafından denetlenmeyen, buna karşın hem şirket hem de ülkelerin borçlanma maliyetleri üzerinde hayati etkiye sahip olan iki şirket hatalarının bedelini ağır ödüyor. Kriz sırasında S&P’nin ana şirketi McGrave-Hill’in hisseleri yüzde 46 düşerken değeri 9.1 milyar dolara indi. Moody’s’in değeri de yüzde 42.6’lık düşüşle 7.3 milyar dolara indi. Her iki şirket krizin de baş sorumluları arasında gösteriliyordu. Söz konusu iki şirket mortgage tahvillerine hak etmediği kadar yüksek kredi notu vermiş ve bunları alan bankalar daha sonra batmıştı.
Kriz dünya devlerinin piyasa değerini eritince, taşlar yerinden oynadı. Türk şirketleri Akbank ve Turkcell artık ABD’li Ford, GM ve Harley Davidson ile
İngilizler’in efsane markası Rolls Royce’dan daha değerliDünya ekonomisini yerle bir eden kriz, uluslararası şirketler liginde de dengeleri değiştiriyor. Gözler ABD’deki mortgage ve finans piyasası ile cuma günü Başkan Bush tarafından imzalanan kurtarma planına çevrilmişken, Batı ekonomisinin sembol markalarının değerleri borsalardaki son düşüşlerle birlikte mum gibi erimeye başladı. Bir zamanlar Türk yatırımcıların yanlarına bile yaklaşamadığı dünya devlerinin fiyatları İMKB’de işlem gören şirketlerin altına geriledi. Akbank, Turkcell, Türk Telekom ve İş Bankası gibi Türk devleri artık gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden daha yüksek değere sahip.
ROLLS ROYCE’TAN DEĞERLİLER14 milyar dolarlık Akbank ve 13.6 milyar dolarlık Turkcell, ABD’li GAP, Ford Motors, Sara Lee, Harley Davidson ve General Motors gibi devlerin önüne geçti. İngiltere’nin efsane markası Rols Royce, Alman panzerleri Commerzbank, Adidas, Luftansa, MAN, Japon mucizesi Bridgestone, Nikon, Panasonic ve Mazda, Türk devlerinden daha düşük fiyatlarla işlem görüyor. Bu değişimde en önemli etken Türk firmalarının kriz sırasındaki düşüşe daha dayanıklı çıkması. Dünya çapında isim yapmış uluslararası markaların değerlerinde son bir yılda yaşanan düşüş yüzde 50’lere ulaştı. Hatta bazı şirketler bir yıl içinde değerlerinin yüzde 70’inden fazlasını kaybetti.
KRİZ BOYUT DEĞİŞTİRİYOR
PİYASA değerleri bugüne kadar gösterdikleri faaliyetler ve marka bilinirliliğine göre ‘kelepir’ düzeye düşen şirketler, dünya piyasalarındaki krizin önümüzdeki dönemde alacağı boyutun da bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Her şeyden önce söz konusu firmaların çoğu kriz sırasında ‘toksik atık’ olarak nitelenen türev mortgage tahvillerini alıp büyük zararlar yazan finans şirketleri değil. Daha çok tüketime ve lükse yönelik hizmet veren reel sektör firmaları. Bu şirketlerin hisselerindeki gerileme mali krizin uzun süreceğinin sinyali olarak değerlendiriliyor. Krizin önümüzdeki aylardan itibaren tüketici talebini ve reel sektörü vurması bekleniyor.
Melekler de kurtaramadı
İç giyim markası Victoria’s Secret’in borsa değeri yüzde 27.6 düştü.
Küresel piyasaları çalkalayan kriz lüks tüketimin simgesi isimleri de etkiliyor. İç giyimin dünyaca ünlü markası Victoria’s Secret’in üreticisi Ltd Brands de borsalardaki düşüşten payını alanlardan. Victoria’s Secret dışında Lazenza, Both&Body Works ve Bigelow gibi üst sınıf markaların sahibi olan Ltd Brands’in hisseleri yüzde 27.6 düştü. Piyasa değeri 5.4 milyar dolara indi. Kolay kazanılan parayla harcamada limit tanımayan Wall Street bankacılarının pahalı hediyeleri arasında yer alan diğer markalarda da hızlı düşüş var. Örneğin Polo Ralph Lauren yüzde 24, mücevher devi Tiffany yüzde 41.5 düştü.
Küresel kriz sonunda ‘kızkardeşler’e de uğradı
KRİZE yüksek petrol fiyatları sayesinde uzun süre direnen dev enerji şirketleri de sonunda düşüşlerden etkilenmeye başladı. ‘7 kızkardeşler’ olarak adlandırılan petrol şirketlerinden dördünün hisselerinde özellikle geçen hafta önemli düşüşler görüldü. ABD’li Exxon Mobil’in piyasa değeri yüzde 14.5 düşüşle 405 milyar dolara indi. Bir başka ABD’li dev Chewron yüzde 11.6 kaybetti ve toplam değeri 163 milyar dolara indi. Royal Dutch Shell ise yüzde 13 kayıpla işlem görmeye başladı.
Piyasalar ‘sıfırcı hoca’lardan intikam aldı
VERDİKLERİ notlar nedeniyle Türkiye’de ‘sıfırcı hoca’ olarak bilinen ve sık sık Türk ekonomisiyle ilgili olumsuz açıklamalarda bulunan kredi derecelendirme şirketleri Moody’s ve S&P’nin durumu hiç de iç açıcı değil. Hiçbir otorite tarafından denetlenmeyen, buna karşın hem şirket hem de ülkelerin borçlanma maliyetleri üzerinde hayati etkiye sahip olan iki şirket hatalarının bedelini ağır ödüyor. Kriz sırasında S&P’nin ana şirketi McGrave-Hill’in hisseleri yüzde 46 düşerken değeri 9.1 milyar dolara indi. Moody’s’in değeri de yüzde 42.6’lık düşüşle 7.3 milyar dolara indi. Her iki şirket krizin de baş sorumluları arasında gösteriliyordu. Söz konusu iki şirket mortgage tahvillerine hak etmediği kadar yüksek kredi notu vermiş ve bunları alan bankalar daha sonra batmıştı.
